ANG KUDLIT NA KURUS AT ANG NAGING TUGON DITO

Ang Kudlit na Kurus  ᜀ||ᜃᜓᜎᜒ||ᜈ||ᜃᜓᜇᜓ||

Sa tingin nang manga paring Kastila ay lubhang napakahirap gamitin ang Baybayin dahil di nasusulat ang huling katinig nito na walang patinig na “a”. Kaya’t upang mabigyang lunas ito, ang Kastilang Prayle na si Francisco Lopez ay kumatha nang “kudlit” sa ilalim sa titik upang mapahi o maalis ang patinig na “a”.  Kurus ang kudlit na ginamit niya. Hindi nakapagtataka dahil isa siyang tagapagpalaganap ng agamahang/relihiyong Katoliko.

Sinulat nang Kastilang Prayleng si Francisco Lopez ang ganito hinggil sa Baybayin:

“Ang sanhi nang paggamit nang manga tipong Tagalog [mga titik] sa paglilimbag nang Doctrina... ay upang simulan ang pagwawasto sa naturang Tagalog na pagsulat. Sa kasalukuyan, ito ay kulang na kulang at nakalilito (dahil walang paraan upang maisulat ang mga huling katinig - ibig sabihin, iyong [mga katinig] na walang patinig) kaya maging ang pinakamarunong na mambabasa ay dapat huminto sa pagbasa at isiping mabuti ang maraming salita upang hulaan kung alin ang talagang ibig bigkasin nang sumulat…”

Sa manga hindi katutubo, nahihirapan silang gumamit ng sinaunang Baybayin kaya’t nagtangka silang igaya ito sa manga alpabetong makakanluran (Latin) at ginawa nilang baguhin ang katangian ng Baybayin, isang katangiang kakaiba sa lahat nang sulat sa daigdig na ito.

Ang sabat na  idinagdag ni paring Francisco Lopez sa Baybayin ay ang kudlit na hugis kurus “+” na isinusulat sa ilalim ng titik.  Hindi tinanggap nang ating mga ninunong Tagalog ang ganitong pagbabago.  Sa kasalukuyan ay marami ang gumagamit ng kudlit na Kastila o kurus na kudlit  nang di nababatid ang kasaysayan nito.

Pahayag ni Pedro Andres de Castro tungkol sa manga saloobin nang manga katutubong Tagalog sa pagbabagong hatid ni Lopez noong taong 1776, 

“Pagkatapos nilang purihin at pasalamatan ito, nagpasya silang hindi ito magagamit sa kanilang pagsulat dahil  laban daw ito sa katangiang ibinigay ng Diyos sa baybayin at sa isang hagupit ay maaaring masira ang palaugnayan, panulaan at palatitikan nang wikang Tagalog….”

Totoo na mukhang napadali ang pagsusulat at pag-unawa sa manga salitang Baybayin ngunit tandaan na ang kurus kudlit ay isang ambag ng dayuhang Kastila at hindi ito katutubong katangian nang Baybayin. 

Gaya nang parang sinasabi nang ating manga ninuno, “ayaw namin sa kudlit na kurus +”, yaon din ang aking pananaw. Bagamat gumagamit na tayo ngayon ng sabat/virama sa Baybayin, ipagpatuloy pa rin natin ang paggamit sa sinaunang o datihang Baybayin na walang sabat/ virama. Nananatili pa ring ang kakaibang katangian nang Baybayin ay ang kawalan nito nang virama at ang di pagsasama sa mga huling katinig sa pagsusulat.

Kapag isusulat ang isang salita, mapapansin na sa sinaunang/ datihang Baybayin (pre-kudlit), ay kakaunti lamang ang gamit na titik... dahil di na isinusulat ang huling katinig.

Halimbawa, sa salitang BUKID.

May sabat:   BUKID   ᜊᜓᜃᜒᜇ᜔

Walang sabat:   BUKID   ᜊᜓᜃᜒ

Magsulat tayo ng isang pangungusap. Pansinin ang kaibahan nang may sabat at ang walang sabat. Ang linis nang walang sabat. 

ᜈᜄ᜔ᜆᜓᜅᜓ|| ᜐ|| ᜊᜓᜃᜒᜇ᜔|| ᜀᜅ᜔|| ᜀᜃᜒᜅ᜔|| ᜀᜋ ||ᜂᜉᜅ᜔|| ᜋᜄ᜔ᜆᜈᜒᜋ᜔||

NAGTUNGO SA BUKID ANG AKING AMA UPANG MAGTANIM.

ᜈᜆᜓᜅᜓ|| ᜐ|| ᜊᜓᜃᜒ|| ᜀ|| ᜀᜃᜒ|| ᜀᜋ|| ᜂᜉ|| ᜋᜆᜈᜒ||

NATUNGO SA BUKI A AKI AMA UPA MATANI.

Iyan ang isang katangian nang Baybayin. Maaaring mahirap unawain sa simula ang manga salita ngunit sa kalaunan ay masasanay rin tayo.  

Ang mga lagda nang manga tagarito noong araw ay sa Baybayin na walang sabat/virama. May manga halimbawa tayong makikita gaya nito.  (Larawan mula sa http://paulmorrow.ca/handwrit.htm)

Mapapansin sa unang lagda, sa kanan ang lagda ni Don Dionisio Capolong, ang dato nang Candaba, Pampanga, ang panganay na anak ni Lakandula. Ganito ang paglalagda noong araw sa pamamagitan nang datihang Baybayin. Kung babasahin natin, ang kanyang lagda ay “DO DIYONISO KAPOLO”. Wala ang manga huling katinig. DO(N) DIYONIS(IY)O KAPOLO(NG).  

ᜇᜓᜇᜒᜌᜓᜈᜒᜐᜓ ᜃᜉᜓᜎᜓ

Ang ikalawa naman na nasa kanan ay lagda ni DON AGUSTIN KASSO. Ang kanyang lagda ay nakasulat na “DO AGU KASO”.  Nawala ang manga huling katinig at ilang titik, ayon sa ibig nang maylagda. DO(N) AGU(STIN) KASO.

ᜇᜓ ᜀᜄᜓᜆᜒ ᜃᜐᜓ

Marami pang halimbawa. Ngunit hayaan nating ang ilang lagdang ito ay makatulong sa atin upang makagawa rin tayo nang ating lagda na ayon sa datihang baybayin.

Kung ang aking pangalan pala ay MATEO ANGELES, ang aking lagda ay magiging MATEYO AHELE. 

ᜋᜆᜒᜌᜓ ᜀᜑᜒᜎᜒ

Subukan natin sa manga pangalang ito:

Apoy Eretzki            ᜀᜉᜓᜁᜇᜒᜃᜒ APOEREKI

Thomas Kennedy    ᜆᜓᜋᜃᜒᜈᜒᜇᜒ   TOMAKENEDI

Larry Wilkinson        ᜎᜇᜒᜏᜒᜃᜒᜐᜓ    LARIWIKISO

Daniel Garcia           ᜇᜌᜒᜄᜐᜒᜌ    DAYEGASIYA

Ryan Delos Reyes    ᜇᜌᜇᜒᜎᜓᜇᜒᜌᜒ  RAYADELOREYE

Isaias del Rio          ᜁᜐᜌᜇᜒᜇᜒᜌᜓ   ISAYADERIYO

Mariah Guzman       ᜋᜇᜌᜄᜓᜋ      MARAYAGUMA

Taki Matsumura       ᜆᜃᜒᜋᜐᜓᜋᜓᜇ   TAKIMASUMURA

Grace Macapagal     ᜄᜒᜇᜒᜋᜃᜉᜄ   GEREMAKAPAGA

Ivan Martini         ᜁᜊᜋᜆᜒᜈᜒ    IBAMATINI

Marty Austria          ᜋᜆᜒᜀᜇᜒᜌ    MATIADIYA

Siklab Apulaka        ᜐᜒᜎᜀᜉᜓᜎᜃ      SILAAPULAKA

Chuck Ramon               ᜐᜇᜋᜓ              SADAMO

Pahusay Kudarat          ᜉᜑᜓᜐᜃᜓᜇᜇ     PAHUSAKUDARA

Gat Dayaw                  ᜄᜇᜌ                     GADAYA

ᜁᜈᜓᜃᜒ||ᜑᜊᜄᜆ||

UKITAN SULAT TAGALOG, BAIBAYIN Ikalawang bahagi

ᜀ᜶ᜉᜎᜆᜒᜆᜒᜃ᜶ᜆᜄᜎᜓ᜶ᜀ᜶ᜀ᜶ᜋᜅ᜶ᜊᜌᜄ᜶ᜐᜎᜒᜆ᜶

Ang Palatitikang Tagalog at ang manga Banyagang Salita

 

Ang Ukitan, ang  Baibayin ay unang-una ginagamit sa wikang Tagalog. Maaari din naman itong gamitin sa ibang wika gaya nang Filipino, Kastila, Ingles at iba pang wika. Ngunit ang anumang wikang paggagamitan nito ay kinakailangang umayon sa palatitikang Tagalog. Halimbawa, sa Hapon na ang isa sa manga sulat nila ay Katakana, ang manga hiram na salita na may “la” ay magiging “RA”. Ang pangalang “LARRY” ay magiging “RARI”. Gayundin sa Tagalog, ang anumang “Ra” na hiniram ay nagiging “DA” maging “LA” sa Sulat Tagalog. Ang “VA” ay magiging “BA”, ang “FA” at “PHA” ay magiging “PA”, ang ”ZA” ay magiging “SA”, ang “CA” at “QA” ay magiging “SA” at ang “CE/CI” ay magiging “SI”.

 

Wala ring “C-C-V”, KATINIG-KATINIG-PATINIG sa Tagalog. Ang manga salitang nagsisimula sa KR ay magiging KAD/KUD/KID dili kaya’y KAL/KUL/KIL ayon sa sumunod na patinig dito. Halimbawa, ang KRUS/ CRUZ ay magiging KUDUS/KULUS ᜃᜓᜇᜓ᜶ᜃᜓᜎᜓ᜶. Ang manga salitang nagsisimula sa TS ay magiging TAS, TIS, TUS ayon sa patinig na susundan nito. Halimbawa, ang TSUNAMI ay magiging TUSUNAMI, ang TSINELAS ay magiging TISINELAS dili kaya’y TIYINELAS, ang TSA ay TASA at TAYA, ang TSONG ay magiging TOSONG at TIYONG.  Dili kaya naman ang TS ay magiging S dahil walang titik na TS sa Tagalog. Ang pangalang FRANCESCO (PRANTSESKO) ay magiging PADANTISISKU dili kaya ay PADANSISKU/ PADASIKU ᜉᜇᜐᜒᜃᜓ᜶. Ang manga salitang nagsisimula sa SH/ SY gaya nang SHAMPOO ay isusulat na SIY. Kaya’t ito ay magiging SIYAMPU ᜐᜒᜌᜉᜓ᜶. Ang salitang TROPEYO ay magiging TUDUPEYO/ TULUPEYO ᜆᜓᜎᜓᜉᜒᜌᜓ᜶.  Ang salitang SUMBRERO ay magiging SAMBALILO  ᜐᜊᜎᜒᜎᜓ᜶. Ang salitang TRES at THREE ay magiging TILIS/TIDIS at TILI/ TIDI       ᜆᜒᜎᜒ᜶ ᜆᜒᜇᜒ᜶  at mainam-inam isalin na lang sa Tagalog, TATLO  ᜆᜎᜓ᜶

 

Bagamat ginagawa nang iba ang pagsusulat nang KRUS bilang KDUS o KLUS sa Baybayin, sa pamamagitan nang paglalagay nang sabat/ virama sa K gaya nito K+LuS+., hindi ito marapat.  Ang palatitikang Tagalog ay nagdaragdag nang patinig sa pagitan nang K at L kaya’t ito ay magiging KuL dili kaya’y Kud. Ang KRUS/CRUZ ay magiging KULUS/KUDUS. Ang TRINITY at TRINIDAD ay masusulat bilang TILINITI at TILINIDAD.

 

CRUZ         KRUS         KUDUS       KULUS   ᜃᜓᜎᜓ᜶

CRISTO     KRISTO     KIDISITO    KIDITO   ᜃᜒᜇᜒᜆᜓ    KILITU ᜃᜒᜎᜒᜆᜓ

CHRISTMAS  KRISMAS   KIDISMAS      KILISMAS

                       KILISIMAS  ᜃᜒᜎᜒᜐᜒᜋ᜶

CRISTIANO   KRISTIYANO  KILISTIYANO  KIDITIYANO        ᜃᜒᜇᜒᜆᜒᜌᜈᜓ

CRAB           KRAB    KALAB      KADAB   ᜃᜇ᜶

CRAZY         KREYSI     KILISI      ᜃᜒᜎᜒᜐᜒ᜶

CLOSE          KLOWS     KULUS    ᜃᜓᜎᜓ᜶

CLING           KLING      KILING    ᜃᜒᜎᜒ᜶

CLASS           KLAS        KALAS     ᜃᜎ᜶᜶

CLASSE         KLASE     KALASI   ᜃᜎᜐᜒ᜶

CLASSIC       KLASIK    KALASIK       ᜃᜎᜐᜒ᜶

CLASSICAL  KLASIKAL  KALASIKAL      ᜃᜎᜐᜒᜃ᜶

BLESSED       BLESED      BELESED   ᜊᜒᜎᜒᜐᜒ᜶

BLOOD           BLAD          BALAD               ᜊᜎ᜶

BROTHER   BRADER   BALADEL  BADADEL        ᜊᜇᜇᜒ᜶

BRANDY  BRANDI BALANDI  BADANDI ᜊᜇᜇᜒ᜶

DRAWING     DROWING  DULOWING  ᜇᜓᜎᜓᜏᜒ᜶          DRESS           DRES             DILES        ᜇᜒᜎᜒ᜶

DRACULA     DRAKULA    DALAKULA    ᜇᜎᜃᜓᜎ᜶

DRIVER         DRAYBER     DALAYBEL        ᜇᜎᜌᜒᜊᜒ᜶

DRY               DRAY             DALAY            ᜇᜎ᜶

TSUNAMI     TSUNAMI    TUSUNAMI    ᜆᜓᜐᜓᜈᜋᜒ᜶

SUNAMI       ᜐᜓᜈᜋᜒ᜶

TSINELAS    TISINELAS   ᜆᜒᜐᜒᜈᜒᜎ᜶ 

SINELAS      ᜐᜒᜈᜒᜎ᜶ 

TSEK          TISEK         ᜆᜒᜐᜒ᜶ SEK       ᜐᜒ᜶

TSONG      TUSONG    ᜆᜓᜐᜓ᜶  SONG    ᜐᜓ᜶

CHESS       TSES           TISES / TIYESᜆᜒ ᜐᜒ᜶ ᜆᜒᜌᜒ᜶

CHINA       TSINA        TISINA ᜆᜒᜐᜒᜈ᜶  SINA ᜐᜒᜈ᜶

FRANCESCO PRANTSESKO 

PADANTISISKO ᜉᜇᜆᜒᜐᜒᜃᜓ᜶   

FRANCISCO  PRANSISKO  PADASIKO     ᜉᜇᜐᜒᜃᜓ᜶

FRANCES      PRANSES       PALANSES     ᜉᜎᜐᜒ᜶

FRIEND          PREND           PILEN       ᜉᜒᜎᜒ᜶

FRIENDSHIP  PRENSYIP    PILENSIYIP        ᜉᜒᜎᜒᜐᜒᜌᜒ᜶

PRIME            PRAYM          PALAYEM  ᜉᜎᜌᜒ᜶

PRETER         PRETER          PILETEL          ᜉᜒᜎᜒᜆᜒ᜶

PRIEST          PRIST              PILES        ᜉᜒᜎᜒ᜶

PROFESSOR PROPESOR  PULOPESOL        ᜉᜓᜎᜓᜉᜒᜐᜓ᜶

PROMISE       PRAMIS      PALAMIS    ᜉᜎᜋᜒ᜶

PROJECT       PRADYEK      PALADIYEK   ᜉᜎᜇᜒᜌᜒ᜶PALAYEK        ᜉᜎᜌᜒ᜶

PRIVILEGIO  PRIBILEHIYO    

PILIBILIHEYO ᜉᜒᜎᜒᜊᜒᜎᜒᜑᜒᜌᜓ᜶

PRINCIPIO    PRINSIPYO   PILINSIPYO  ᜉᜒᜎᜒᜒᜐᜒᜉᜒᜌᜓ᜶

PRINCIPE     PRINSIPE       PILINSIPE ᜉᜒᜎᜒᜐᜒᜉᜒ᜶

PRINCESA  PRINSESA       PILINSESA        ᜉᜒᜎᜒᜐᜒᜐ᜶

PRECIO        PRESYO         PILESIYO          ᜉᜒᜎᜒᜐᜒᜌᜓ᜶

PLEASE         PLIS               PILIS           ᜉᜒᜎᜒ᜶

PLASTER       PLASTER       PALASTEL     ᜉᜎᜆᜒ᜶

PLEROMA      PLIROMA       PILIDOMA        ᜉᜒᜎᜒᜇᜓᜋ᜶

SHAMPOO     SYAMPU        SIYAMPU       ᜐᜒᜌᜉᜓ᜶

CHEF             SYEP             SIYEP          ᜐᜒᜌᜒ᜶

FIANCEE      PIYANSEY      PIYANSEY     ᜉᜒᜌᜐᜒ᜶

FREDERICK   PREDERIK     PILEDILIK        ᜉᜒᜎᜒᜇᜒᜎᜒ᜶

SOMBRERO  SUMBRERO SUMBILILO ᜐᜓᜊᜒᜎᜒᜎᜓ᜶ SAMBALILO      ᜐᜊᜎᜒᜎᜓ᜶

TRAFFIC   TRAPIK TARAPIK   ᜆᜇᜉᜒ᜶   

TALAPIK     ᜆᜎᜉᜒ᜶

TRICYCLE  TRAYSIKEL  TALAYSIKEL   ᜆᜎᜐᜒᜃᜒ᜶

TRIANGLE   TRAYANGGEL   TALAYANGGEL        ᜆᜎᜌᜄᜒ᜶

TROMPETA   TRUMPETA TULUMPETA ᜆᜓᜎᜓᜉᜒᜆ᜶

TRAINING      TREYNING   TILINING       ᜆᜒᜎᜒᜈᜒ᜶

TROPEO        TROPEYO      TUDOPEYO  ᜆᜓᜇᜓᜉᜒᜌᜓ᜶ TULOPEYO        ᜆᜓᜎᜓᜉᜒᜌᜓ᜶

TRES           TRES     TIDES     ᜆᜒᜇᜒ᜶    TILES    ᜆᜒᜎᜒ᜶

THREE     TRI        TIDI             ᜆᜒᜇᜒ᜶  TILI ᜆᜒᜎᜒ᜶

TRINITY     TRINITY        TIDINITI     ᜆᜒᜇᜒᜈᜒᜆᜒ᜶ TILINITI      ᜆᜒᜎᜒᜈᜒᜆᜒ᜶

THOR          TOR          TOD        ᜆᜓ᜶     TOL

CHECK      TSEK     TISEK      ᜆᜒᜐᜒ᜶      SEK      ᜐᜒ᜶

FLOW          PLOW             PULOW     ᜉᜓᜎᜓ᜶

FLU              PLU                PULU            ᜉᜓᜎᜓ᜶

QUEEN         KWIN           KUWIN ᜃᜓᜏᜒ᜶

TOOTHBRUSH  TUTBRAS TUTBALAS    ᜆᜓᜊᜎ᜶

BRITANIA  BRITANYA    BIDITANYA  ᜊᜒᜇᜒᜆᜌ᜶ BILITANYA        ᜊᜒᜎᜒᜆᜌ᜶

ANGEL     ENDYEL  ENDIYEL  ᜁᜇᜒᜌᜒ᜶ENYEL ᜁᜌᜒ᜶

ANGELICA   ANDYELIKA  

ANDIYELIKA ᜀᜇᜒᜌᜒᜎᜒᜃ᜶ 

ANYELIKA         ᜀᜌᜒᜎᜒᜃ᜶

JEEPNEY       DYIPNI          DIYIPINI      ᜇᜒᜌᜒᜉᜒᜈᜒ᜶  

YIPINI   ᜌᜒᜉᜒᜈᜒ᜶

JESUS  DYISUS  DIYISUS   ᜇᜒᜌᜒᜐᜓ᜶   YISUS    ᜌᜒᜐᜓ᜶

JEHOVAH     DYIHOBA  DIYIHOBA  ᜇᜒᜌᜒᜑᜓᜊ᜶  

YIHOBA       ᜌᜒᜑᜓᜊ᜶

JOSHUA      DYOSWA  DIYOSUWA   ᜇᜒᜌᜓᜐᜓᜏ᜶ YOSUWA     ᜌᜓᜐᜓᜏ᜶

JEDIDIAH     DYEDIDAYA   YEDIDAYA  ᜌᜒᜇᜒᜇᜌ᜶

JEREMY    DIYEREMI   ᜇᜒᜌᜒᜇᜒᜋᜒ᜶ YELEMI  ᜌᜒᜎᜒᜋᜒ᜶

JERUSALEM DYIRUSALEM YILUSALEM   ᜌᜒᜎᜓᜐᜎᜒ᜶ YIDUSALEM        ᜌᜒᜇᜓᜐᜎᜒ᜶

JERICHO    DYERIKO    YELIKO  ᜌᜒᜎᜒᜃᜓ᜶ YIDIKO               ᜌᜒᜇᜒᜃᜓ᜶

JACOB    DIYEKOB   ᜇᜒᜌᜒᜃᜓ᜶ YEGO ᜌᜒᜄᜓ᜶

JACOB    DYAKOB   YAKUB    ᜌᜃᜓ᜶ YAGO   ᜌᜄᜓ᜶

JOSEPH    DYOSEP        YOSEP    ᜇᜒᜌᜓᜐ᜶ ᜌᜓᜐᜒ᜶

JORGE      DYORDS        YULDOS       ᜌᜓᜇᜓ᜶

GEORGIA DYORDYA    YULDIYA     ᜌᜓᜇᜒᜌ᜶

JEZEBEL      DYESEBEL    ᜇᜒᜌᜒᜐᜒᜊᜒ᜶     YESEBEL  ᜌᜒᜐᜒᜊᜒ᜶  ISABEL  ᜁᜐᜊᜒ᜶

JUJITSU   DYUDYITSU   ᜇᜒᜌᜓᜇᜒᜌᜒᜆᜒᜐᜓ᜶

YUYITSU     ᜌᜓᜌᜒᜐᜓ᜶

JAPAN   DYAPAN     ᜇᜒᜌᜉ᜶  YAPAN     ᜌᜉ᜶

JAKARTA  DYAKARTA    ᜇᜒᜌᜃᜆ᜶

YAKALTA ᜌᜃᜆ᜶

EGYPT   IDYIP   IDIYIP     ᜁᜇᜒᜌᜒ᜶ IYIP ᜁᜌᜒ᜶

GENERAL      DYENERAL    YENEDAL  ᜇᜒᜌᜒᜈᜒᜇ᜶    YENELAL        ᜇᜒᜌᜒᜈᜒᜎ᜶

ELECTRIC      ELEKTRIK      ILEKTIK       ᜁᜎᜒᜃᜒᜆᜒ᜶

ELECTRICITY     ELEKTRISITI

ILEKTISITI  ᜁᜎᜒᜆᜒᜐᜒᜆᜒ᜶

ELECTRIC FAN     ELEKTRIK PAN     

ILEKTIK PAN     ᜁᜎᜒᜆᜒᜉ᜶

PLASTIC        PLASTIK         PALASTIK     ᜉᜎᜆᜒ᜶

PRAYER         PREYER         PIDEYEL ᜉᜒᜇᜒᜌᜒ᜶

PLAYER         PLEYER         PILIYIL    ᜉᜒᜎᜒᜌᜒ᜶

GREGG          GREG             GILEG       ᜄᜒᜎᜒ᜶

GREGORIO   GREGORYO  

GILIGOLIYO      ᜄᜒᜎᜒᜄᜓᜎᜒᜌᜓ᜶

GRACIA         GRASYA       

GALASIYA/ GADASIYAᜄᜎᜐᜒᜌ᜶ ᜄᜇᜐᜒᜌ᜶

GRAVA          GRABA           GALABA ᜄᜎᜊ᜶

GREEN          GRIN              GILIN ᜄᜒᜎᜒ᜶

GLEE              GLI                 GILI           ᜄᜒᜎᜒ᜶

GLOW            GLOW            GULOW           ᜄᜓᜎᜓ᜶

GLORIA       GLORYA  GULUDIYA            ᜄᜓᜎᜓᜇᜒᜌ᜶

GRECIA         GRESYA        GILISYA   ᜄᜒᜎᜒᜐᜒᜌ᜶

GRIEGO         GRIYEGO       GILIYEGO        ᜄᜒᜎᜒᜌᜒᜄᜓ᜶

 

 

 

 

Mahirap isulat sa baibayin ang manga salitang panay C-C-C gaya nang manga salitang Aleman. Ang pangalang AUSTRIA na anyong Latin nang Alemang OSTERREICH kapag tinagalog ay AWSTRIYA. Mapapansin na sa anyong ito ay may tatlong katinig (consonant) na magkakasunod.  Tingnan sa manga sinalungguhitan.  AWSTRIYA. Ang manga magkakasunod na katinig ay WST at R na kasunod ay patinig na I. Paano ito isusulat sa Baybayin? Tandaan, na hindi marapat na panay katinig na magkakasunod na lalagyan mo lamang nang X. Hindi! Ang manga ito ay sinisingitan nang patinig. Sa ganitong paraan, ang AWSTRIYA ay magiging AWUSOTIDIYA/ AWUSOTILIYA         ᜀᜏᜓᜐᜓᜆᜒᜇᜒᜌ᜶ ᜀᜏᜓᜐᜓᜆᜒᜎᜒᜌ᜶. Maaari din namang ang AW ay maging O/U kayat ito ay magiging OSUTIDIYA/ OSUTODIYA   ᜂᜐᜓᜆᜒᜇᜒᜌ᜶ ᜂᜐᜓᜆᜓᜇᜒᜌ᜶. Maaari ding mawala ang “T” sa AWSTRIYA/ OSTRIYA. Magiging ASUDIYA/ OSUDIYA ᜀᜐᜓᜇᜒᜌ᜶ ᜂᜐᜓᜇᜒᜌ᜶. Sa sinaunang baybayin na walang sabat, ang AUSTRIA ay ADIYA/ ALIYA ᜀᜇᜒᜌ᜶ ᜀᜎᜒᜌ᜶ dili kaya ay OLIYA/ODIYA ᜂᜎᜒᜌ᜶ ᜂᜇᜌ᜶. Sa Hapon, ang AUSTRIA ay OSUTORIA. Sa Kuryano ay OSEUTEULIA. Sa Insik ay AODILI. Ang OSTERREICH ay OSTERIK sa tinagalog at magiging OSOTILIK/ OSOTIDIK ᜂᜐᜓᜆᜒᜎᜒ᜶ ᜂᜐᜓᜆᜒᜇᜒ᜶ sa sulat Baybayin. Yan ang katangian nang Baybayin. Maaaring tanggalin ang “T” sa OSTERIK, kaya ito ay magiging OSRIK at sa sulat Baybayin ay OSDIK/ OSLIK/ OSULIK / OSUDIK ᜂᜐᜓᜎᜒ᜶ ᜂᜐᜓᜇᜒ᜶. Sa sinaunang Baybayin na walang sabat/virama ay OSUDI/OSULI / UDI/ ULI      ᜂᜇᜒ᜶ ᜂᜎᜒ᜶.

 

Ang pangalan nang lupaing/lupalop na AUSTRALIA ay binibigkas sa Tagalog na AWSTRALYA dili kaya ay OSTRALYA. Ito ay maisusulat sa Ukitan bilang AWUSOTADALYA   ᜀᜏᜓᜐᜓᜆᜇᜌ᜶  at OSUTADALYA ᜂᜐᜓᜆᜇᜌ᜶.  Maaaring tanggalin ang “T” kayat ito ay magiging ASUDALYA/ OSUDALYA ᜀᜐᜓᜇᜌ᜶ ᜂᜐᜓᜇᜌ᜶. Sa sinaunang Baybayin na walang sabat/virama, ito ay ASUDAYA/ OSUDAYA/ ADAYA/ UDAYA      ᜀᜐᜓᜇᜌ᜶ ᜂᜐᜓᜇᜌ᜶ ᜀᜇᜌ᜶ ᜂᜇᜌ᜶. Ang salitang AUSTRONESIA  ay binibigkas sa Tagalog na OSTRONESYA/OSRONESYA kayat masusulat ito sa Ukitan bilang OSUTOLUNISYA/ OSUTODUNISYA/ OSUDONISYA/ OSDUNISYA/ OSLUNISYA. Sa sinaunang Baybayin na walang sabat/virama, ito ay nasusulat bilang ODUNISIYA ᜂᜇᜓᜈᜒᜐᜒᜌ᜶ / OSUDUNIYA           ᜂᜐᜓᜇᜓᜈᜒᜌ᜶/ OSULUNIYA      ᜂᜐᜓᜎᜓᜈᜒᜌ᜶, ODUNIYA   ᜂᜇᜓᜈᜒᜌ᜶/ OLUNIYA  ᜂᜎᜓᜈᜒᜌ᜶.

 

AUST-RIA              AWSTRIYA            OSTRIYA

USU-DIYA      ᜂᜐᜓᜇᜒᜌ᜶       U-DIYA       ᜂᜇᜒᜌ᜶  

A-DIYA        ᜀᜇᜒᜌ᜶

AUSTRALIA           AWSTRALYA         OSTRALYA

USADALIYA    ᜂᜐᜇᜎᜒᜌ᜶      

UDAYA       ᜂᜇᜌ᜶   ADAYA ᜀᜇᜌ᜶

AUSTRO-NESIA     AWSTRONESYA    OSTRONESYA      

USUDU-NISIYA    ᜂᜐᜓᜇᜓᜈᜒᜐᜒᜌ᜶ UDU-NISIYA        ᜂᜇᜓᜈᜒᜐᜒᜌ᜶ / UDU-NIYA     ᜂᜇᜓᜈᜒᜌ᜶    ADU=NIYA  ᜀᜇᜓᜈᜒᜌ᜶

 

Sa ganang akin, yung pinakamaikli ang pipiliin ko.

 

Ang salitang WORLD ay tatlong magkakasunod na katinig. Kung isusulat yan sa Ukitan, yan ay magiging WUDOD/ WUDULOD. Sa makalumang Ingles, yan ay WOROLD.  Sa sinaunang Baybayin ay WU ᜏᜓ᜶o WULO        ᜏᜓᜎᜓ᜶. Kaya nga napakahirap isulat ang manga banyagang salita lalo na ang Ingles sa Ukitan/ Baibayin. Kung magagawa, isalin na lamang sa katutubong salita ang world at ito ay DAIGDIG ᜇᜁᜇᜒ᜶. Iyan ang pinakamainam.